Taşkına sebep olan nedenler nelerdir?
Taşkınlar, çevremizi derinden etkileyen ve bazen yıkıcı sonuçlar doğurabilen olaylardır. Peki, bu olayların arkasında neler yatıyor? Hem doğa hem de insanlar, taşkınların oluşumunda önemli rol oynar. Taşkına neden olabilecek faktörlere gel birlikte bakalım:
İnsan Kaynaklı Nedenler
• Köprü ve Menfez Kapasite Yetersizliği: Altyapı projelerindeki yetersizlikler, suyun düzgün akışını engelleyebilir. Yetersiz köprü ve menfezler, suyun birikmesine neden olarak taşkına yol açar.
• Dere Yatağının Daraltılması: İnsanlar, dere yataklarını daraltarak ya da yerleşim alanları kurarak suyun akışını kısıtlar. Bu durum suyun taşmasına neden olabilir.
• Tekniği Aykırı ve İzinsiz Yapılar: Dere yataklarına yapılan izinsiz yapılar, suyun normal akışını engeller. Bu da taşkın riskini artırır.
• Dere Yataklarında Hafriyat ve Çöp Biriktirilmesi: Dere yataklarında biriken atıklar, suyun akışını engeller ve taşkına yol açabilir.
• Ormansızlaşma: Ağaçların kesilmesi, toprak erozyonuna neden olur. Ormanlar suyun toprağa emilmesini sağlar, ormansızlaşma ise suyun hızla akmasına yol açar.
• Şehirleşme ve Betonlaşma: Şehirleşme ile birlikte toprak, betonla kaplanır. Bu da suyun yer altına geçmesini engeller ve suyun birikmesine neden olur.
Doğal Nedenler
• Yoğun ve Uzun Süreli Yağışlar: Ani ve yoğun yağışlar, suyun toprağa emilmeden akmasına yol açar, bu da taşkınları tetikler.
• Kar ve Buz Eriyişi: Kış mevsiminde biriken karlar veya buzlar, sıcak havaların etkisiyle hızla eriyebilir. Bu suyun aniden taşması, taşkına neden olabilir.
• Deniz Seviyesinin Yükselmesi: Küresel ısınma sonucu deniz seviyeleri yükseldikçe, deniz suyu kara alanlarına doğru ilerler ve taşkınlara sebep olur.
• Zemin Yapısı ve Toprak Doygunluğu: Toprağın suyu emme kapasitesi, taşkın riskini etkiler. Eğer toprak doygunsa, fazla suyun akışı hızlanır ve taşkın meydana gelir.
Taşkınlar, doğal faktörlerin yanı sıra insan faaliyetlerinden de kaynaklanabilir. Hem doğa hem de insan, taşkınların oluşmasında rol oynar.
Bu yüzden, bu sorunu önlemek ve yönetmek için her iki alanda da tedbir almak büyük önem taşır.
